1908 den itibaren İngiltere, Fransa, Arjantin, Avusturalya gibi ülkeler Antartika üzerinde hak iddia ettiler. Bu kalın buz tabakası üzerindeki huzur ortamı, ülkelerin rekabet ettiği alana dönüştü. Anlaşmazlıklar devam ederken; 1959 yılına gelindiğinde 'Antartika Paktı' imzalandı.
Bugün Güney Kutbu'nda 20 ülkenin toplam 40 üssü bulunmaktadır. Yaz geldiğinde bu topraklarda dalgalanan bayrak sayısı toplamda 100'e ulaşır. İmzalanan Antartika Paktı'na göre Güney Kutbu bölgesi yalnızca bilimsel çalışmalar için kullanılabilir. Ve ilginçtir ki; bugün bu ülkeler araştırma için üs açmada birbirleriyle yarışıyor.
Modern uygarlıktan binlerce kilometre uzakta olan bu kıta, dev bir araştırma merkezine dönüştürülmüş durumda. Kirletilmemiş gökyüzü, atmosfer incelemeleri için mükemmel şartlar sunuyor. Ozon tabakasındaki yırtık ve küresel ısınma tesbit edilebiliyor. Astronomiden, jeolojiye, ekolojiye ve iklim çalışmalarında kadar tüm bilim dallarında farklı ülkeler, olağanüstü önemli sonuçlar elde ediyor.
Ülkelerin burda araştırma yapmaya devam etmesi sebeplerinden biride kalın buz tabakasının altında sınırsız kaynakların yatıyor olabileceği gerçeğidir. Aslında Antartika'nın kaynakları konusunda birçok rivayet var. Elbette petrol yatağıda olasılıklar içinde. Deniz yaşamının ve canlı organizmalarımın bu kadar bol olduğu bir yerde petrolede pek ala rastlanabilir.
Güney Kutbu yatırımlarının ardı arkası kesilmiyor. Almanya 3. araştırma üssünü 2009 yılında inşa etti. Burası öylesine yüksek teknoloji ile donatılmış ki; yağar kar miktarına göre istasyonun yüksekliği ve konumu ayarlanabiliyor. İstasyonun yapımı için aslını isterseniz başlangıçta 40 milyon euro kadar hesaplanmıştı, fakat bugün bu rakam 45-46 milyon euro kadar çıktığı görüldü.
İnsan sayısının artması çöp ve atıkların birikmesi sorununa yıl açtı. Neyseki anlaşmalar sayesinde, burda yaşayanlar için en önemli konulardan biri, hala çevrenin temiz tutulması. Ekosistemi korumak maksadıkla; soğukla mücadelenin yılmaz bekçilerinden kızak köpekleride dahil, canlıların yaşadığı alanlara girilmesi kesinlikle yasaktır.
Çöpler toplanıp sınıflanlara ayrıldıktan sonra doğrudan ilgili ülkelere gönderilir. Çöplerin üzerine, atık olduğunu gösteren etiketler yapıştırıp hepsi Avusturalya'ya gönderiliyor. Çöpler çok fazla biriminde havayı kirletmeyecek olanları yakılarak imha edilir. Ama yanmış küllerin çöpleri, mutlaka ilgili ülkelere gönderilir.
Ülkelerin egemenlik anlaşmazlıkları şimdilik 'Antartika Paktı' sayesinde şimdilik askıya kaldırıldı.
Arjantin için egemenlik hakkından vazgeçmek gibi bir durum, sözkonusu değil. Antartika'yı Arjantin'in bir parçası gibi görüyorlar. Tierra del Fuego Güney Kutbu'nda en yakın kara parçası. Haritaya göre Güney Kutbu'na Arjantinden daha yakın bir yer yok. Aradaki mesafe 1100 km. Arjantin'in bölgede 12 üs 30 kampı var. Hiçbirinde bilim insanları yok. Hepsinde askerler var. 1970'lerden bu yana Esperanza istasyonuna halktan insan göndermelerinin nedeni de kıtayı Arjantin toprağı olarak görmeleridir.
Çoğrafi bağlamda Güney Kutbu'nda yakın Latin Amerika ülkeleride bu konuda duyarlı. Şili kral george adasına halktan insanları yollamışlar.
Avusturalya'da bu toprakların kendisine ait olduğunu savunan ülkelerden biri. Aynı ölçümü farklı mesafelerde tekralayınca; Avusturalya'ya ait olan bölge, Antartika topraklarının % 40'ını kaplıyor.
Ancak yapılan anlaşmalar gereği, şuanda hiçkimse kendi sınırlarının ötesine geçemiyor.
Yorumlar
Yorum Gönder